Dekanalny plan nabożeństw Wielkiego Tygodnia

  • Foto: Adam Matyszczyk

    Foto: Adam Matyszczyk

Zakończyliśmy 40-dniowy Wielki Post i stajemy u progu Wielkiego Tygodnia. W obrzędy ostatnich sześciu dni przed Paschą wprowadziła nas sobota wskrzeszenia Łazarza oraz Niedziela Palmowa - ustanowiona na cześć uroczystego wjazdu Chrystusa do Jerozolimy. Wielki Post, poprzez wstrzemięźliwość w spożywaniu pokarmów, spowiedź, liczne nabożeństwa i wewnętrzną modlitwę, miał za zadanie przygotować nas na to, co właśnie następuje. Teraz już nie powinniśmy się koncentrować na sobie, lecz na tym, czego Zbawiciel dokonuje dla każdego z nas. W milczeniu i pokorze pójdźmy za Chrystusem przez wszystkie dni Wielkiego Tygodnia, przez wszystkie następujące po sobie wydarzenia, pojmanie, zdradę Judasza, sąd, mękę oraz śmierć, aż po Zmartwychwstanie. 

W Wielki Poniedziałek Cerkiew wspomina starotestamentowego Józefa, syna patriarchy Jakuba, sprzedanego w niewolę przez swoich braci. Cierpienie Józefa stanowi swoisty praobraz Chrystusa, którego już wkrótce ludzie wydadzą na męki. Tego dnia o poranku sprawowana jest Boska Liturgia Uprzednio Poświęconych Darów, podczas której odczytuje się fragment Ewangelii mówiący o niewdzięczności narodu żydowskiego, odtrąceniu Zbawiciela i ostatecznych losach świata.

W Wielki Wtorek mówi się o potrzebie duchowej czujności i doskonałości. W trakcie Liturgii czytane są ewangeliczne pouczenia Chrystusa.

Liturgiczne teksty Wielkiej Środy przytaczają okoliczności pobytu Chrystusa w Betanii, gdzie w domu Szymona Trędowatego, Maria, siostra Marty i wskrzeszonego przez Chrystusa Łazarza, namaściła Jezusa drogocenną mirrą. Cerkiew przeżywa też zdradę Judasza i zamiar wydania Zbawiciela arcykapłanom. W Wielką Środę odprawia się te same nabożeństwa, co w dwa poprzednie dni, przy czym Boską Liturgię Uprzednio Poświęconych Darów tego dnia sprawuje się po raz ostatni.

Rankiem Wielkiego Czwartku sprawowana jest Boska Liturgia św. Bazylego Wielkiego, rozpoczynająca się od wieczerni. Ewangelia zawiera obszerne fragmenty, szczegółowo opowiadające o Mistycznej Wieczerzy, umyciu przez Chrystusa nóg apostołom oraz modlitwie w sadzie Getsemane. W trakcie tej Liturgii przygotowywane są Święte Dary dla chorych na cały kolejny rok. Wieczorem, na Jutrzni Wielkiego Piątku, odczytuje się dwanaście fragmentów Ewangelii (Strasti Hospodni), w których wspomina się pożegnalną rozmowę Chrystusa z uczniami, modlitwę w sadzie Getsemane, pojmanie Jezusa przez żołnierzy, sąd u arcykapłanów Annasza i Kajfasza, mękę oraz ukrzyżowanie i śmierć na krzyżu. Uczestnicząc w tym nabożeństwie wierni trzymają w dłoniach zapalone świece jako symbol żarliwej modlitwy a także świadectwo swojej obecności przy Zbawicielu. Wychodząc z Cerkwi wierni nie gaszą świec. Chroniąc płomyk modlitwy przed zagaśnięciem przenoszą tym samym atmosferę ze świątyni do swoich domów.

W Wielki Piątek wierni przeżywają śmierć Zbawiciela i złożenie Jego ciała w grobie. Jest to dzień tak surowego postu, iż nie sprawuje się weń Liturgii Eucharystycznej. Wierzący powinni starać się całkowicie powstrzymać od jakichkolwiek posiłków aż do wieczora. Na środek świątyni wynoszony jest całun (Płaszczanica) z wizerunkiem Chrystusa złożonego w grobie. W czasie Wieczerni czytana jest kolejny raz Ewangelia o męce Chrystusa. Następnie sprawowana jest Jutrznia Wielkiej Soboty, będąca symbolicznym obrzędem pogrzebu Chrystusa. Przy dźwięku dzwonów odbywa się uroczysta procesja z Płaszczanicą wokół Cerkwi. Procesja nawiązuje do tego, jak Józef z Nikodemem oddali ostatnią posługę Ukrzyżowanemu, zdjęli Ciało Zbawiciela z krzyża, owinęli w całun i złożyli do grobu. Po procesji duchowni składają Płaszczanicę na poprzednim miejscu - w symbolicznym grobie pośrodku Cerkwi.

W Wielką Sobotę Cerkiew wspomina przebywanie ciała Chrystusa w grobie, Jego zstąpienie duszą do piekła, wprowadzenie łotra do raju oraz jednoczesne przebywanie z Ojcem i Duchem w niebie. Z samego rana sprawowana jest Boska Liturgia św. Bazylego Wielkiego, która podobnie jak w Wielki Czwartek, rozpoczyna się od Wieczerni. W tym roku w Wielką Sobotę przypada święto Zwiastowania Bogurodzicy. Jedno z dwunastu Wielkich Świąt, obchodzone na pamiątkę ukazania się Archanioła Gabriela Przenajświętszej Dziewicy oraz wprowadzenia Jej w Tajemnicę wcielenia przez Nią Zbawiciela świata. Nie zmienia to jednak istoty Wielkiej Soboty jako dnia surowego postu. To jeszcze nie Święto Świąt, to zaledwie niezbędne wprowadzenie, które - jak wierzy Cerkiew - zakończy się Paschalną radością. Tego dnia, w trakcie Boskiej Liturgii, duchowni zmieniają szaty. Zdejmują ciemne - symbolizujące pokajanije i przywdziewają obłaczenija w kolorze białym. Po południu dokonuje się zaś poświęcenia pokarmów. Kapłan odczytuje modlitwę, w której prosi aby Bóg wejrzał na te dary i uświęcił je, jak niegdyś ofiarę Abrahama i Abla, po czym kropi święconą wodą przygotowane jaja, chleb sól i mięso. Zwyczaj ten stwarza nastrój zbliżającego się święta, które będzie tym radośniejsze, im bardziej godnie przeżyło się zbawienny okres Wielkiego Postu i Wielkiego Tygodnia.

Ideałem staje się więc, by nadchodzący okres spędzić w ciszy i skupieniu, uczestnicząc w sprawowanych wówczas nabożeństwach. Zachęcając do wspólnej modlitwy, prezentujemy porządek nabożeństw we wszystkich parafiach okręgu sokólskiego.
 
Dekanalny plan nabożeństw Wielkiego Tygodnia

Parafia w Sokółce:

Wielki Poniedziałek: (2.IV)
8.00 - Boska Liturgia Uprzednio Poświęconych Darów

Wielki Wtorek: (3.IV)
8.00 - Boska Liturgia Uprzednio Poświęconych Darów

Wielka Środa: (4.IV)
8.00 - Boska Liturgia Uprzednio Poświęconych Darów

Wielki Czwartek: (5.IV)
8.00 - Boska Liturgia św. Bazylego Wielkiego - wspomnienie Ostatniej Wieczerzy
17.00 - Jutrznia Wielkiego Piątku z czytaniem dwunastu Ewangelii

Wielki Piątek: (6.IV)
15.00 - Wieczernia z wyniesieniem Płaszczanicy, Jutrznia Wielkiej Soboty z obrzędem pogrzebu i procesją wokół cerkwi

Wielka Sobota: (7.IV) - Zwiastowanie Przenajświętszej Bogurodzicy
6.00 - Boska Liturgia św. Bazylego Wielkiego
12.00 - Święcenie paschy w Nowowoli i Makowlanach
15.00 - 17.00 - Święcenie paschy w cerkwi w Sokółce
23.30 - Połunosznica, po niej procesja i uroczyste nabożeństwo paschalne


Parafia w Augustowie:

Wielki Piątek: (6.IV)
16.00 - Wieczernia z wyniesieniem Płaszczanicy

Wielka Sobota: (7.IV) - Zwiastowanie Przenajświętszej Bogurodzicy
14.00 - Święcenie paschy w cerkwi w Augustowie


Parafia w Dąbrowie Białostockiej:

Wielki Poniedziałek: (2.IV)
9.00 - Boska Liturgia Uprzednio Poświęconych Darów

Wielki Czwartek: (5.IV)
9.00 - Boska Liturgia św. Bazylego Wielkiego - wspomnienie Ostatniej Wieczerzy
18.00 - Jutrznia Wielkiego Piątku z czytaniem dwunastu Ewangelii

Wielki Piątek: (6.IV)
16.00 - Wieczernia z wyniesieniem Płaszczanicy, Jutrznia Wielkiej Soboty z obrzędem pogrzebu i procesją wokół cerkwi

Wielka Sobota: (7.IV) - Zwiastowanie Przenajświętszej Bogurodzicy
7.00 - Boska Liturgia św. Bazylego Wielkiego
10.30 - 12.00 - Święcenie paschy w okolicznych wsiach
15.00 - 16.00 - Święcenie paschy w cerkwi w Dąbrowie
23.15 - Połunosznica, po niej procesja i uroczyste nabożeństwo paschalne


Parafia w Kuźnicy:

Wielki Czwartek: (5.IV)
8.00 - Boska Liturgia św. Bazylego Wielkiego - wspomnienie Ostatniej Wieczerzy
16.00 - Jutrznia Wielkiego Piątku z czytaniem dwunastu Ewangelii

Wielki Piątek: (6.IV)
15.00 - Wieczernia z wyniesieniem Płaszczanicy, Jutrznia Wielkiej Soboty z obrzędem pogrzebu i procesją wokół cerkwi

Wielka Sobota: (7.IV) - Zwiastowanie Przenajświętszej Bogurodzicy
8.00 - Boska Liturgia św. Bazylego Wielkiego
15.00 - 16.00 - Święcenie paschy w cerkwi w Kuźnicy
23.30 - Połunosznica, po niej procesja i uroczyste nabożeństwo paschalne


Parafia w Ostrowie Północnym:

Wielki Czwartek: (5.IV)
18.00 - Jutrznia Wielkiego Piątku z czytaniem dwunastu Ewangelii

Wielki Piątek: (6.IV)
12.00 - Wieczernia z wyniesieniem Płaszczanicy w cerkwi w Starej Grzybowszczyźnie
14.00 - Wieczernia z wyniesieniem Płaszczanicy w cerkwi w Ostrowie Północnym

Wielka Sobota: (7.IV) - Zwiastowanie Przenajświętszej Bogurodzicy
8.00 - Boska Liturgia
12.00 - Święcenie paschy w cerkwi w Starej Grzybowszczyźnie i okolicznych wsiach
17.00 - Święcenie paschy w cerkwi w Ostrowie Północnym
23.30 - Połunosznica, po niej procesja i uroczyste nabożeństwo paschalne


Parafia w Nowym Dworze:

Wielki Czwartek: (5.IV)
7.00 - Boska Liturgia św. Bazylego Wielkiego - wspomnienie Ostatniej Wieczerzy
16.00 - Jutrznia Wielkiego Piątku z czytaniem dwunastu Ewangelii

Wielki Piątek: (6.IV)
15.00 - Wieczernia z wyniesieniem Płaszczanicy, Jutrznia Wielkiej Soboty z obrzędem pogrzebu i procesją wokół cerkwi

Wielka Sobota: (7.IV) - Zwiastowanie Przenajświętszej Bogurodzicy
7.00 - Boska Liturgia św. Bazylego Wielkiego
9.00 - Święcenie paschy w okolicznych wsiach i cerkwi w Nowym Dworze
23.30 - Połunosznica, po niej procesja i uroczyste nabożeństwo paschalne


Parafia w Samogródzie:

Wielki Czwartek: (5.IV)
15.00 - Jutrznia Wielkiego Piątku z czytaniem dwunastu Ewangelii

Wielki Piątek: (6.IV)
15.00 - Wieczernia z wyniesieniem Płaszczanicy

Wielka Sobota: (7.IV) - Zwiastowanie Przenajświętszej Bogurodzicy
13.00 - 14.00 -  Święcenie paschy w okolicznych wsiach parafii
23.30 - Połunosznica, po niej procesja i uroczyste nabożeństwo paschalne


Parafia w Wierzchlesiu:

Wielki Czwartek: (5.IV)
16.00 - Jutrznia Wielkiego Piątku z czytaniem dwunastu Ewangelii

Wielki Piątek: (6.IV)
15.00 - Wieczernia z wyniesieniem Płaszczanicy

Wielka Sobota: (7.IV) - Zwiastowanie Przenajświętszej Bogurodzicy
15.00 - Święcenie paschy
23.30 - Połunosznica, po niej procesj i uroczyste nabożeństwo paschalne


Parafia w Krynkach:

Wielki Poniedziałek: (2.IV)
9.00 - Boska Liturgia Uprzednio Poświęconych Darów

Wielki Wtorek: (3.IV)
9.00 - Boska Liturgia Uprzednio Poświęconych Darów

Wielka Środa: (4.IV)
9.00 - Boska Liturgia Uprzednio Poświęconych Darów

Wielki Czwartek: (5.IV)
9.00 - Boska Liturgia św. Bazylego Wielkiego - wspomnienie Ostatniej Wieczerzy
17.00 - Jutrznia Wielkiego Piątku z czytaniem dwunastu Ewangelii

Wielki Piątek: (6.IV)
14.00 - Wieczernia z wyniesieniem Płaszczanicy w cerkwi w Ozieranach Wielkich, 
16.00 - Wieczernia z wyniesieniem Płaszczanicy w cerkwi w Krynkach, 

Wielka Sobota: (7.IV) - Zwiastowanie Przenajświętszej Bogurodzicy
6.00 - Jutrznia Wielkiej Soboty z obrzędem pogrzebu i procesją wokół cerkwi
8.00 - Boska Liturgia św. Bazylego Wielkiego
15.00 - 16.00 - Święcenie paschy
23.30 - Połunosznica, po niej procesja i uroczyste nabożeństwo paschalne


Parafia w Kruszynianach:

Wielki Czwartek: (5.IV)
14.00 - Jutrznia Wielkiego Piątku z czytaniem dwunastu Ewangelii

Wielki Piątek: (6.IV)
16.00 - Wieczernia z wyniesieniem Płaszczanicy, Jutrznia Wielkiej Soboty z obrzędem pogrzebu i procesją wokół cerkwi

Wielka Sobota: (7.IV) - Zwiastowanie Przenajświętszej Bogurodzicy
12.00 - Święcenie paschy
23.30 - Połunosznica, po niej procesja i uroczyste nabożeństwo paschalne


Parafia w Jurowlanach:

Wielki Piątek: (6.IV)
13.00 - Wieczernia z wyniesieniem Płaszczanicy, Jutrznia Wielkiej Soboty z obrzędem pogrzebu i procesją wokół cerkwi

Wielka Sobota: (7.IV) - Zwiastowanie Przenajświętszej Bogurodzicy
9.00 - Święcenie paschy w okolicznych wsiach parafii 
23.30 - Połunosznica, po niej procesja i uroczyste nabożeństwo paschalne


Parafia w Jacznie:

Wielki Czwartek: (5.IV)
9.00 - Boska Liturgia św. Bazylego Wielkiego - wspomnienie Ostatniej Wieczerzy
17.00 - Jutrznia Wielkiego Piątku z czytaniem dwunastu Ewangelii

Wielki Piątek: (6.IV)
15.00 - Wieczernia z wyniesieniem Płaszczanicy, Jutrznia Wielkiej Soboty z obrzędem pogrzebu i procesją wokół cerkwi

Wielka Sobota: (7.IV) - Zwiastowanie Przenajświętszej Bogurodzicy
8.00 - Boska Liturgia św. Bazylego Wielkiego
11.30 - Święcenie paschy w okolicznych wsiach począwszy od Siderki
18.00 - Święcenie paschy w cerkwi w Jacznie
23.30 - Połunosznica, po niej procesja i uroczyste nabożeństwo paschalne

 

Adam Matyszczyk

Script logo